امروزه خیلی در مورد ایمپلنت به روش دیجیتال میشنویم. آیا میدونید چه تفاوتی بین ایمپلنت دیجیتال و روش سنتی وجود داره؟ کدومش بهتره؟ چه مزایا و معایبی دارن و اصلا کدومش برای شما مناسبتره؟
برای شروع، اول ببینیم پروسه ایمپلنت به روش سنتی چجوریه. قطعا کسانی که تا بحال ایمپلنت کردن، این مراحل رو گذروندن.
در گام نخست شما به دندانپزشک مراجعه میکنید. به احتمال زیاد نزدیکترین دندانپزشک رو انتخاب میکنید چون دوست دارید بعد از جراحی زودتر به خونه برگردید و با صورتی متورم یا بی حس تو ترافیک نمونید. قطعا نمیدونید که دندانپزشک شما چقدر در کارش وارده و تابحال در چند درصد ایمپلنت هایی که انجام داده موفق بوده. پس چاره ای جز اعتماد به ایشون ندارید. اول از همه براتون یک پرونده ساخته میشه و بعد دندانپزشک شما رو ویزیت میکنه و براتون یک نسخه مینویسه تا به رادیولوژی برید و اونجا با دستگاه مخصوص، از صورت شما اسکن انجام بشه که در اصطلاح بهش CBCT گفته میشه. دندانپزشک بعد از دیدن عکس شما که از مرکز رادیولوژی گرفتید، یک سری اطلاعات رو بدست میاره. مثلا اینکه عصب فک شما کجا قرار داره و چقدر پایینتر از سطح استخوان فک شما هست، عرض و طول استخوانتون چقدره، ریشه دندانهای مجاور کجا قرار دارن، چقدر با سینوس فاصله داره، آیا کیستی در استخوان شما وجود داره و تراکم استخوان شما چقدره. همه اینها بستگی داره به اینکه دندانپزشک شما و رادیولوژی چقدر اطلاعات رو درست تشخیص بدن. بعد دندانپزشک با استفاده از این اطلاعات تصمیم میگیره از چه ایمپلنتی با چه طول و قطری برای شما استفاده کنه و به شما یه وقت برای جراحی میده. با توجه به اطلاعاتی که ایشون از عکس اسکن شما تشخیص داده، جراحی رو شروع میکنه و باید همه چیز رو درست تجسم بکنه و از وسایلی که داره برای تشخیص درست تر بعضی موارد استفاده بکنه.
جراحی مثل همه جراحی ها با بی حسی شروع میشه. بعد از اینکه ناحیه مورد نظر کاملا بی حس شد، دندانپزشک، لثه شما رو در چند جهت برش میزنه و اون رو از روی استخوان کنار میزنه. خوب بخاطر اینکه دو بافت زنده از هم جدا میشن و قراره دوباره بخیه بشه، یکم درد و تورم بعد جراحی خواهید داشت. بگذریم، حالا استخوان شما کاملا پیداست، و دندانپزشک باید دریل رو شروع بکنه. شاید سوال کنید عصب، سینوس، ریشه های مجاور، تراکم استخوان و بقیه موارد که پیدا نیست چی میشه؟ جواب این سوال رو در ذهن دندانپزشکتون باید پیدا کنید. همونطور که قبلا گفتم، این اطلاعات رو از روی عکس شما که هنگام جراحی روبروشون هست دارن تجسم میکنن. مثلا در عکس فاصله سطح استخوان تا عصب، 12 میلیمتر هست. پس دندانپزشک شما باید تا عمق 10 میلیمتری استخوان شما رو سوراخ بکنه. برای تعیین این فاصله قطعا وسایلی وجود داره که از اونها استفاده میشه. انشالله زاویه هم زاویه مناسبی خواهد بود و برای دندانی که قرار هست براتون ساخته بشه همه چیز بخوبی پیش بره. بعد از کاشت ایمپلنت معمولا یک عکس فوری گرفته میشه تا دندانپزشک مطمئن بشه همه چی داخل استخوان خوب پیش رفته. البته اگر مشکلی هم پیش اومده باشه، دیگه خیلی نمیشه کاری کرد. بعد از پوشوندن سطح ایمپلنت با پیچ مخصوص، لثه شما مجددا جمع میشه و با چند تا بخیه بسته میشه و چند روز که مدارا کنید مجددا به استخوان شما جوش میخوره. بعد از گذشت زمانی بین سه تا شش ماه که ایمپلنت با استخوان شما پیوند بخوره و بشه جزیی از استخوان شما، دندانپزشک میتونه مراحل قالبگیری برای ساخت پروتز رو شروع بکنه.
موضوع اصلی اینه که در روش سنتی چالش های ما زیاد تر از اونی هست که قبل تر به شما گفتیم. فرض کنید بجای یک مراجعه کننده جوان با استخوان مناسب که فقط یک دندان از دست دادن، برای یک بیمار بالای چهل سال که تعداد سه دندان یا بیشتر از دست دادن و استخوان تحلیل رفته دارند قراره ایمپلنت انجام بشه. قطعا تاج استخوان تیز تر شده و تراکم استخوان کمتر. به عصب یا سینوس نزدیکتر شدیم و احتمال اینکه در روش سنتی بتونیم با کیفیت قبلی جراحی رو انجام بدیم کمتر شده. دیگه نمیتونیم از ایمپلنتهای با طول بالا استفاده کنیم و مجبوریم از نمونه های نازکتر و کوتاهتر استفاده کنیم، که در استخوان تحلیل رفته احتمال شکست درمان وجود داره. تو روش دیجیتال از اونجایی که محل قطعی ایمپلنت از قبل مشخص میشه و خطای دست هنگام دریل کردن و کاشت ایمپلنت از بین میره، کماکان میشه از بلندترین و قطور ترین ایمپلنت ممکن استفاده کرد. بیاید با هم روش دیجیتال رو بررسی کنیم. شما چه کاری باید بکنید و دندانپزشکتون چه کارهایی باید انجام بده.
مثل روش سنتی مرحله اول، تصمیم شما برای مراجعه به دندانپزشک هست. مطابق معمول ویزیت میشید و برای گرفتن اسکن به رادیولوژی معرفی میشید. تا اینجا نه شما کار اضافه تری انجام دادید نه دندانپزشک. اما رایولوژی علاوه بر عکسی که به شما میده، یک فایل هم برای تیم مهندسی که با دندانپزشکتون کار میکنه میفرسته. این فایل نمونه سه بعدی همون عکسی هست که شما دارید. دندانپزشک هم زحمت میکشن و یه قالب از دهان شما تهیه میکنن و برای همون تیم مهندسی میفرستن. و یک وقت مجدد برای چند روز آینده به شما میدن که تشریف ببرید و ایمپلنتتون کاشته بشه. فایل اسکن سه بعدی خیلی بیشتر قابل بررسی هست و اطلاعات خیلی دقیق تری رو در اختیار تیم قرار میده. در نرم افزار هایی که برای ایمپلنت دیجیتال ساخته شده، تمام اطلاعات مثل عصب، سینوس، ریشه ها، تراکم استخوان، عرض و طول استخوان قابل استفاده، با دقت بسیار بالا قابل اندازه گیری و تشخیص هست. این تیم مهندسی به دندانپزشک شما کمک میکنه تا بهترین طول و قطر ایمپلنت رو در بهترین فضای موجود در استخوان شما با بهترین زاویه شبیه سازی کنه.
تصور کنید قراره چهار تا بی دندانی برای شما تبدیل به چهار تا دندان بشه. در اینصورت زاویه ایمپلنت هایی که کاشت میشه خیلی مهم هست تا دندانها هم راستای هم و با مقاومتی یکسان برای شما ساخته بشه. در روش سنتی، در بهترین استخوان هم نمیشه تضمین کرد که قدرت دست دندانپزشک، بهترین زاویه رو دریل بکنه. (تا حالا شده که بخواین در یک چوب با دریل سوراخی ایجاد کنید؟ قطعا بعضی ها توانایی بهتری دارن، ولی چوب های مختلف، تراکم مختلف، جنس موجود در چوب همه در زاویه دریل تاثیر گذارن.) به علاوه همکاری بیمار هم خیلی موثره. یک تکون ساده سر میتونه زاویه رو تغییر بده. خوب حالا بهترین جای قرارگیری ایمپلنت طراحی شد. بعدش چی؟ همینطور که شما در منزل دارید از فرصت دو روزه قبل جراحی لذت میبرید، این تیم پزشکی تلاش میکنه زمان جراحی رو هم برای شما و دندانپزشکتون لذت بخش کنه. بعد از شبیه سازی و تایید دندانپزشک، بر اساس طراحی انجام شده، یک راهنما که بهش میگن گاید جراحی، یا درست تر، سرجیکال گاید، مختص شما ساخته میشه و برای دندانپزشک روشنفکر شما ارسال میشه.
روز موعود فرا میرسه و شما با روحیه خوب تشریف میبرید به مطب. دندانپزشک شما و تیم خوبشون همه چیز رو برای جراحی آماده کردن. در واقع بیشتر کارهای شما از قبل انجام شده و بدون اینکه شما اطلاعی داشته باشید یه جراحی در نرم افزار برای شما انجام شده و همه چی بررسی شده. حالا دندانپزشک شما آمادست تا بهترین کار رو برای شما انجام بده. اگه کمی شانس داشته باشید و لثه شما کیفیت قابل قبولی داشته باشه، دیگه نیازی به برش لثه، جدا کردنش از استخوان و بخیه آخر کار نیست. من که حاضرم به خاطر همین موضوع روش سنتی رو فراموش کنم. ولی عجله نکنید، این فقط یکی از مزایای سرجیگال گاید هست. دندانپزشک محترم بعد از بی حسی، گاید جراحی رو در دهان شما قرار میدن. نقطه ای که باید دریل انجام بشه از قبل مشخص شده. زاویه هم از قبل مشخص شده و دیگه خطای انسانی در کار نیست. حتی اگر بخوایم هم گاید اجازه نمیده در زاویه خطا کنیم. تازه عمق دریل هم مشخص شده و وقتی استاپر دریل ما به سطح مشخص شده روی گاید برسه، یعنی ما به عمقی که در طراحی بررسی کردیم رسیدیم. همه اینها یعنی چی؟ یعنی بهترین سایز ایمپلنت در بهترین مکان ممکن قرار گرفته و این میتونه عمر درمان رو سالها بیشتر کنه. تا بحال شنیدید تو فامیل کسی ایمپلنتش بعد از پنج سال از دست بره، من که شش ماهش رو هم شنیدم. عمر یک ایمپلنت که درست کاشته شده باشه تا بیست سال و بیشتر هم میرسه. در کل اگه صادق باشیم میتونیم بگیم ایمپلنتمون همون اندازه که باید عمر میکنه و زودتر از موعد دچار آسیب و شکست نمیشه. یک ایمپلنت آسیب دیده، به استخوان شما هم آسیب زیادی وارد میکنه و گاهی دیگه نمیشه برای اون قسمت از استخوان کاری انجام داد.
هزینه درمان بالاتر میره. بله چون یک تیم دیگه در پشت صحنه دارن به شما خدمات میدن. اما چقدرهزینه بیشتر میشه؟ هزینه ساخت سرجیکال گاید از پانصد هزار تومان تا یک میلیون و دویست هزار تومان برای شما آب میخوره. فکر کنید قراره 8 تا ایمپلنت برای شما کاشته بشه و بعد از اون پروتز براتون ساخته بشه. هزینه کاشت به روش سنتی با توجه به محدوده جغرافیایی، توانایی دندانپزشک، درآمد مراجعه کننده، کیفیت برند ایمپلنت و چند تا پارامتر دیگه، حداقل سی میلیون و حداکثر صد و پنجاه میلیون در شهر تهران هست. ما همون سی میلیون رو در نظر بگیریم. برای اینکه دندانهای شما عمر بالاتری داشته باشن و سی میلیون هزینه ای که کردید رو سالهای بیشتری ازش بهره ببرید، باید قدم اول رو درست بردارید. در واقع هزینه گاید در کل هزینه ها رقم ناچیزی هست. تازه خبر خوش اینجاست که بعضی از دندانپزشکان محترم و با انصاف این هزینه رو خودشون پرداخت میکنن یا در پرداختش با شما شریک میشن. البته امیدوارم دندانهای از دست رفته شما بیشتر از یکی دو تا نباشه تا اصلا لازم نباشه به این رقمها فکر کنید. یکی دیگه از محدودیت هایی که روش دیجیتال داره، اینه که دو تا چهار روز برای طراحی و ساخت گاید جراحی زمان لازمه. به نظر منم زیاد نیست. ولی دیدم که برخی دندانپزشکان در همون روزی که بیمار برای بار اول مراجعه میکنه، بدون ارسال بیمار برای گرفتن اسکن، شروع به کاشت ایمپلنت میکنن و تا شما به خودتون بیاید مقابل صندوق ایستادید تا هزینه رو حساب کنید.