سه نوع دستگاه ارتودنسی برای مرتب کردن دندانها استفاده می شود:

١– دستگاه متحرک ارتودنسی: که بیمار می تواند آن را از دهان خارج کند و دوباره در محل اولیه خود قرار دهد. این دستگاه اغلب در دوره دندان شیری یا شیری – دایمی و عموماً در کودکان کمتر از ١٢ سال و یا در افراد بزرگتر که ناهنجاری های دندانی محدودتری دارند استفاده می شود .
٢- دستگاه ثابت ارتودنسی: که به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. این نوع دستگاه ها معمولا پس از رویش دندان های دایمی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.بهترین سن برای تشخیص ناهنجاری های دندانی – فکی، سن ٧-۶ سالگی است. البته بهترین سن معالجه، بسته به نوع ناهنجاری متفاوت است. به طور مثال بهتر است درمان عقب بودن فک پایین در سنین ٩ تا ١۰ سالگی و عقب بودن فک بالا در حدود سنین ٧ تا ٨ سالگی آغاز شود. در افراد بزرگسالی که مشکل استخوان دارند و رشد استخوانی در آنها وجود ندارند رفع کامل مشکل اسکلتی معمولا مستلزم درمان ارتودنسی همراه با جراحی است.در این درمانها ابتدا موقعیت دندانها بر روی هر یک از فکین اصلاح شده و با هماهنگی ایجاد شده بین فک بالا و پایین ، بیمار برای جراحی فک ارجاع می گردد و پس از جراحی فک درمان نهایی ارتودنسی انجام می شود.
3-ارتودنسی نامرئی یا الاینرهای شفاف: در این روش دیگر نیازی به استفاده از سیم و براکت نمیباشد. محدودیت سنی در این روش وجود ندارد در بیش از شصت درصد از مواردی که نیاز به ارتودنسی دارند، میتوان از الاینر های شفاف استفاده کرد. از مزایای این روش، قابلیت جدا کردن الاینر از دهان بهنگام غذا خوردن و مسواک زدن میباشد.

در رشته ارتودنسی ۳ هدف عمده درمانی وجود دارد:

١.تغییر دادن موقعیت دندانها برای ردیف و هماهنگ شدن آنها که با حرکت دادن دندان درون استخوان انجام می شود.این مسئله ارتباطی با سن نداشته و در هر سنی قابل انجام است.
٢.درمانهایی که با هدف تغییر موقعیت استخوانها در طول رشد انجام می شود این درمانها معروف به درمانهای فانکشنال یا ارتوپدیک هستند که با اعمال نیرو به استخوانها انجام می شود.بدیهی است این نوع درمان فقط تا هنگام رشد فعال استخوانها (پایان بلوغ)قابل انجام است.
٣.درمانهایی که برای آماده سازی وضعیت قوس دندانهای فک بالا و پایین برای درمانهای جراحی فک و صورت انجام می شود.